Triết học về sự giàu có và hạnh phúc

Thuyết trình khoa học
Triết học về sự giàu có và hạnh phúc

Dịch nối tiếp Pháp-Việt

Diễn giả: 

– GS Dominique Méda, Giám đốc Viện Nghiên cứu liên ngành về khoa học xã hội (IRISSO) kiêm Chủ tịch Viện Veblen, Giáo sư xã hội học tại Đại học Paris Dauphine-PSL
– GS. TS. Trần Văn Phòng, nguyên Viện trưởng Viện triết học, Học viện Chính trị Quốc gia HCM
– Dr Nguyen Duy Nhien, Trưởng khoa Triết học Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Trong Principes de l’économie politique [Các nguyên tắc của kinh tế chính trị] (1820), nhà kinh tế học Malthus đã tự vấn giàu có là gì. Ông đưa ra nhiều khái niệm để rồi rốt cuộc chỉ chọn một, theo đó, khái niệm này cho phép trình bày những sự phát triển khả dĩ đong đếm. Khi nhận định về thu nhập quốc dân của Mỹ vào năm 1934, Simon Kuznets đã chỉ ra các thao tác phân loại và tuyển lựa mà ông thực hiện để lập ra thu nhập ấy. Ông dự đoán thu nhập quốc dân của nước này hẳn không được coi như một chỉ số hạnh phúc. Tuy nhiên, thu nhập quốc dân và tổng sản phẩm quốc nội chẳng mấy sẽ nhanh chóng được coi như biểu tượng và cái tương đương với hạnh phúc và tiến bộ. Chúng ta tiếp tục so sánh thành tích của các quốc gia dựa trên tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người, nay đã trở thành chỉ số bùa hộ mệnh của chúng ta. Trong những năm 1970, các khái niệm này rồi sẽ bị chỉ trích và có nhiều ý đồ hiệu chỉnh được tiến hành nhằm biến tổng sản phẩm quốc nội thành chỉ số hạnh phúc. Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người coi việc sản xuất của cải và dịch vụ là tiêu chí nòng cốt của hạnh phúc. Nó quên đi rất nhiều chiều kích khác của hạnh phúc và đặc biệt bất lực trong việc cảnh báo chúng ta về sự suy tàn của các di sản cốt yếu: di sản thiên nhiên – hệ thống trái đất – và gắn kết xã hội. Đã đến lúc chúng ta phải khẩn trương thay đổi các chỉ số