Một chiến dịch ở Bắc Kỳ của bác sĩ Hocquard

Tọa đàm
Một chiến dịch ở Bắc Kỳ  của bác sĩ Hocquard
Nhân dịp ra mắt bản dịch tiếng Việt tác phẩmDịch song song Pháp Việt

Diễn giả:
– Emmanuel Cerise, Đại diện vùng Ile-de-France tại Hà Nội
– Mai Anh Tuấn, Tiến sĩ Văn học
– Trương Quốc Toàn, dịch giả

Một chiến dịch ở Bắc Kỳ là bản tường trình cá nhân về một chiến dịch quân sự được Pháp tiến hành từ 1883 đến 1886 nhằm mục đích thiết lập chế độ bảo hộ ở Bắc Kỳ. Tác giả, Charles Édouard Hocquard (1853-1911), là bác sĩ quân y, được đào tạo tại những cơ sở quân y danh giá bậc nhất của Pháp, đã tham gia Chiến dịch Bắc kỳ với tư cách bác sĩ của quân đội từ 1884 đến 1886. Bên cạnh tư cách bác sĩ, ông còn là một nhiếp ảnh gia không chuyên và trong chiến dịch này đã thực hiện điều mà ngày nay ta gọi là phóng sự ảnh về cuộc phiêu lưu của ông ở Bắc kỳ. Ban đầu, câu chuyện ông viết được in trên tạp chí Le Tour du Monde (Vòng quanh Thế giới) thành năm phần dài từ năm 1889 đến 1891 dưới nhan đề 30 tháng ở Bắc kỳ. Tác phẩm được xuất bản dưới dạng sách tại Pháp vào năm 1892 và thuật lại chuyến đi của bác sĩ Hocquard từ lúc ông rời cảng Toulon ngày 11 tháng Một 1884 đến khi ông hồi hương vào ngày 19 tháng Tư 1886. Trong 26 tháng ở Việt Nam (chủ yếu tại Bắc Kỳ và một khoảng thời gian ngắn tại Trung Kỳ), Hocquard trải qua 10 tháng ở Hà Nội, từ đó viết nên một nguồn tư liệu quan trọng về thành phố này khi chưa bị sự hiện diện của người Pháp tác động nhiều . Hocquard dành nhiều thời gian cho việc tường thuật lại các quan sát thực địa của mình, vì vậy, ta có thể đọc được qua tác phẩm này một câu chuyện lịch sử và dân tộc học, miêu tả địa lý tự nhiên và địa lý nhân văn miền Bắc Việt Nam cuối thế kỷ 19. Việc miêu tả chặt chẽ và vô cùng chi tiết ấy cho thấy rõ một Việt Nam còn ít chịu ảnh hưởng Phương Tây cả về kiến trúc lẫn lối sống, vẻ bề ngoài và tinh thần của người dân.