Nghệ thuật và nghệ nhân vùng Kinh thành Huế

Trăm năm là khoảng cách từ thời điểm « L’Art à Huê » phôi thai đến bản dịch hôm nay « Nghệ thuật và nghệ nhân vùng Kinh thành Huế ». Độc giả ngày nay, từ thế kỷ 21, đọc những dòng công trình về xứ An Nam của Léopold Cadière và đồng nghiệp, có thể sẽ phân vân trước chân dung một người mà dòng đời đưa đẩy đi qua bao miền đất xứ An Nam, để rồi một mai, tuổi cao sức yếu, thay vì quay về cố hương, đã lựa chọn yên nghỉ ở vùng đất Kim Long, thủ phủ tiền thân của Kinh đô nhà Nguyễn ở đất Phú Xuân. Chàng thanh niên gầy gò Léopold Cadière chỉ mới 23 tuổi khi đặt chân lần đầu tiên đến xứ « Cochinchine » vào mùa mưa năm 1892 …

Chuyển dịch một tác phẩm xưa sẽ đặt ra bao nhiêu lựa chọn khó khăn ? « L’Art à Hué » (1919), một công trình chủ yếu của những nhà nghiên cứu « da trắng » hoài niệm về cái công kỹ công phu của các tác phẩm nghệ thuật « người da vàng », đã như là những « ngón tay da trắng chỉ ra những ánh trăng vàng bản địa ». Bản dịch có chăng cái tham vọng là ngón tay ngày hôm nay hướng đến « vừa cả ngón tay – vừa cả ông trăng » ?